Trong những năm gần đây, chắc hẳn đã có không ít lần bạn bắt gặp cụm từ “Fintech”, đây là một ứng dụng công nghệ vừa mói chỉ xuất hiện nhưng đã làm mưa làm gió trong lĩnh vức tài chính ngân hàng.
Hãy cùng tìm hiểu chi tiết Fintech là gì cũng như những đặc điểm của công nghệ này trong bài viết dưới đây của FintechAZ nhé!
Fintech Là Gì?
Ngày nay, Fintech đang là chủ đề được nhiều người quan tâm, các ngành và lĩnh vực trên toàn quốc đã nhanh chóng áp dụng công nghệ này để tháo gỡ những khó khăn trong quy trình xây dựng và vận hành doanh nghiệp.
Sự Ra Đời Của Thuật Ngữ Fintech
Tất cả chúng ta phải công nhận rằng, công nghệ thông tin và mạng Internet đang ngày càng phát triển vượt bậc, thậm chí nó đã và đang tiến sâu vào hầu hết mọi khu vực trên thế giới cũng như mọi ngóc ngách của đời sống xã hội.
Và tất nhiên, với ngành tài chính ngân hàng – một ngành quá hot và hiện đại thì chắc chắn sẽ không nằm ngoài xu thế này.
Mọi ứng dụng của công nghệ thông tin đều được ví như những con sóng đổ bộ làm thay đổi toàn bộ hệ thống mô thức cung ứng và vận hành của các dịch vụ tài chính đã có từ hàng trăm năm nay và từ đó thuật ngữ Fintech ra đời từ chính những con sóng đó.
Sau đợt khủng hoảng năm 2008, một làn sóng các công ty startup tập trung vào lĩnh vực công nghệ tài chính đã nổi lên, Fintech đã trở thành đại diện tiêu biểu cho cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật số. Nó được đồn đoán là có thể thay đổi hoàn toàn phương thức kinh doanh của ngành ngân hàng.
Theo số thống kê cho thấy, nếu công cuộc đầu tư toàn cầu vào Fintech trong năm 2013 chỉ đạt khoảng 4 tỷ USD, thì cho đến năm 2016, số liệu đã tăng lên tới mốc 20 tỷ USD, và dự kiến sẽ tiếp tục đạt đến 120 tỷ USD vào năm 2020. Điều này cho thấy những tiềm năng vô hạn của loại hình này, nhưng cũng đi kèm với nhiều vấn đề phát sinh khác.
Vậy Fintech là gì?
Fintech chính là sự kết hợp giữa Finance (tiền tệ, tài chính) và Technology (công nghệ), hiểu đơn giản thì Fintech chính là công nghệ tài chính.
Fintech đề cập đến việc tận dụng sự sáng tạo công nghệ để vận dụng trong các hoạt động, dịch vụ tài chính, ngoài ra, Fintech không bắt nguồn từ những hệ thống tiền tệ hiện có, mà nó đánh dấu sự xâm lấn của IT vào những hệ thống tiền tệ đó.
Tổ chức và cá nhân vào quản lý Fintech?
Hiện tại, Fintech đang hoạt động cho mọi công ty đang sử dụng thiết bị di động, Internet, phần mềm mã nguồn mở, tiền mã hóa bitcoin, công nghệ điện toán đám mây,… Từ đó nó thực hiện các giao dịch đơn giản hơn, thuận tiện hơn và có thể cải thiện được hiệu quả hoạt động của các ngân hàng và đầu tư.
Hệ Sinh Thái Fintech
Hệ sinh thái Fintech hay còn có tên gọi khác là môi trường tạo điều kiện cho Fintech phát triển. Ở Việt Nam hiện giờ, hệ sinh thái Fintech tồn tại dựa vào 3 yếu tố chính : Khả năng tiếp cận thị trường, hỗ trợ pháp lý và khả năng tiếp cận vốn.
Hệ sinh thái Fintech trên thị trường tập trung vào những mảng sau :
- Trung gian thanh toán
- Tài chính cá nhân
- Công nghệ bảo hiểm
- Cho vay ngân hàng
- Ngân hàng số
- Điểm tín dụng
- Gọi vốn cộng đồng
Đối Tượng Sử Dụng Công Nghệ Fintech
Thông thường, trong một thị trường tài chính cơ bản sẽ có 2 đối tượng bao gồm: Các định chế tài chính (ngân hàng, đầu tư, bảo hiểm, chứng khoán, công ty tài chính,…) và khách hàng.
Tuy nhiên khi một công ty IT triển khai dịch vụ của họ vào môi trường này, thì sẽ có thêm một thành viên nữa, những thành viên này sẽ giữ mối quan hệ và tác động qua lại lẫn nhau. Cụ thể các nhóm đối tượng của Fintech bao gồm:
- Các công ty Fintech: Nhóm này bao gồm các công ty chuyên hoạt động trong lĩnh vực công nghệ thông tin. Tuy không hoạt động trong ngành tài chính nhưng họ lại cung cấp các sản phẩm, dịch vụ mới trong lĩnh vực này. Chính vì vậy, khách hàng của các công ty Fintech sẽ là những bên sử dụng sản phẩm hoặc dịch vụ của họ. Đó có thể là các định chế tài chính hoặc khách hàng sử dụng cuối cùng.
- Các định chế tài chính: Đây là nhóm đối tượng đóng vai trò quan trọng nhất, nó tập hợp các ngân hàng, đầu tư, bảo hiểm, chứng khoán, công ty tài chính,… Đây chính là đối tác được hợp tác sâu rộng với các công ty Fintech nhất. Bởi do yếu tố công nghệ đang ngày càng phát triển và trở nên quan trọng hơn. Hơn nữa, các định chế tài chính cũng là những bên đầu tư trực tiếp vào các công ty Fintech, mục đích là để nắm giữ được các công nghệ mới một cách chủ động, từ đó có thể chiếm lĩnh được thị trường.
- Khách hàng: Đối tượng khách hàng chính là những người sử dụng sản phẩm dịch vụ tài chính. Có thể nói, với các công nghệ mới thì khách hàng chính là những người được hưởng lợi nhiều nhất từ sự cạnh tranh giữa các công ty, các định chế tài chính hay những tiện ích mà công nghệ mới có thể mang tới.
Đặc Điểm Của Fintech
Một số đặc điểm về Fintech mà các bạn có thể tham khảo để hiểu rõ hơn về thuật ngữ này như sau:
- Trong lĩnh vực ngân hàng, Fintech hỗ trợ các dịch vụ chuyển và thanh toán tiền
- Trong lĩnh vực tài chính cho vay , Fintech chính là nền tảng kết nối người đi vay với bên cho vay mà không nhất thiết phải đến gặp trực tiếp. Tất cả quá trình như tiếp cận, đăng ký và hoàn thiện thủ tục, xét duyệt tự động đều được hỗ trợ gián tiếp thông qua công ty cho vay sử dụng Fintech.
- Fintech hiện nay hoạt động dựa trên trí tuệ nhân tạo, nó được ví như một chú robot có thể nhận diện, thông kế và thiết lập các nhu cầu, dịch vụ tài chính thông qua hệ thống thuật toán mà các công ty thiết lập riêng cho mình. nhờ vậy mà các ứng dụng cho vay online đều có quy trình vay tương đối giống nhau.
- Fintech là bước khởi đầu của công nghệ 4.0 trong tài chính bởi nó đã thay đổi thói quen của người tiêu dùng, người vay từ truyền thông sang online giúp cho khách hàng của ngân hàng, công ty tài chính có thể hiện thức hóa các công việc trước đây thực hiện truyền thống trực tiếp.
- Fintech còn thay đổi nguồn nhân lực tài chính trong tương lai, nhân lực không chỉ giỏi về chuyên môn nghiệp vụ mà còn phải hiểu rõ và làm được các công việc liên quan đến công nghệ thông tin. Cục diện nhân lực sẽ thay đổi không dùng nhiều như trước đó mà 1 người có thể hỗ trợ nhiều khách hàng trong một lần.
Phân Nhóm Sản Phẩm Của Fintech
Dựa theo các đối tượng sử dụng mà các sản phẩm trong lĩnh vực Fintech chủ yếu chia thành 2 nhóm chính khác nhau sau :
Nhóm Thứ 1
Đây là các sản phẩm phục vụ cho nhu cầu của người tiêu dùng, các công cụ kỹ thuật số và nhóm công nghệ khác. Mục đích chính là quản lý tiền bạc, cải thiện cách thức vay mượn cá nhân, đồng thời hỗ trợ vốn làm ăn cho các startup.
Nhóm Thứ 2
Đây là chuyên về các sản phẩm công nghệ “back – office”. Nhóm sản phẩm này chuyên hỗ trợ cho hoạt động của các định chế tài chính cũng như các công ty Fintech.
Ngoài những dịch vụ thông thường như cho vay vốn, chuyển tiền, thanh toán,…Fintech còn cung cấp đa dạng các loại hình dịch vụ mở rộng hơn như :
- Cho vay ngang hàng p2p (peer to peer lending)
- Gọi vốn cộng đồng (crowdfunding)
- Tư vấn tài chính (personal finance)
- Quản trị dữ liệu (data management)
- Công nghệ bảo hiểm (insurtech)
- Tiền tệ số (crypto blockchain),….
1 Số Lĩnh Vực Liên Quan Đến Fintech
Một số lĩnh vực lớn của Fintech hiện nay có thể kể đến:
- Tiền điện tử (Cryptocurrency): Là một giao thức mật mã hay một hệ thống mã hoá phức tạp dùng để chuyển hoá dữ liệu nhạy cảm nhằm bảo tồn giá trị của các đơn vị trao đổi. Tiền mã hoá được xây dựng bằng mật mã toán học và các nguyên tắc kỹ thuật máy tính tiên tiến nhất, khiến cấu trúc của nó không thể bị phá vỡ. Do đó các đơn vị giá trị của Tiền mã hoá được bảo vệ khỏi các hình thức giả mạo hay gian lận.
- Công nghệ Blockchain: Đây là một công nghệ cho phép truyền tải dữ liệu một cách an toàn dựa vào hệ thống mã hoá vô cùng phức tạp, tương tự cuốn sổ cái kế toán của một công ty, nơi mà tiền mặt được giám sát chặt chẽ. Trong trường hợp này Blockchain là một cuốn sổ cái kế toán hoạt động trong lĩnh vực kỹ thuật số.
- Ethereum: Một dạng khác của Blockchain, nền tảng của loại tiền ảo nổi thứ 2 Ether (ETH).
- Hợp đồng thông minh: Sử dụng các chương trình máy tính (thường là Blockchain) để tự động thực hiện các nghĩa vụ giữa người mua và người bán.
- Ngân hàng mở (open banking): Khái niệm này dựa trên Blockchain và các vị trí mà bên thứ ba cần có để truy cập vào dữ liệu ngân hàng nhằm xây dựng các ứng dụng tạo mạng kết nối của các tổ chức tài chính và nhà cung cấp bên thứ ba.
- Insurtech: Công nghiệp bảo hiểm, thông qua sử dụng công nghệ để cung cấp các dịch vụ bảo hiểm đơn giản hơn và hiệu quả hơn.
- Regtech (regulator technology): Là loại hình công nghệ giúp các công ty dịch vụ tài chính đáp ứng các quy tắc tuân thủ về tài chính, đặc biệt là các quy định về chống rửa tiền và chống gian lận thông qua những quy định về xác minh thông tin khách hàng của các tổ chức tài chính.
- Robo-advisors (người máy cố vấn Betterment): Sử dụng các thuật toán để tư vấn và hỗ trợ người dùng đưa ra những quyết định tài chính nhằm giảm chi phí quản lý.
- Unbanked/ Underbanked: Là các dịch vụ nhằm phục vụ những cá nhân không thể tiếp cận được các dịch vụ ngân hàng truyền thống do có hoàn cảnh khó khăn hoặc thu nhập thấp.
- An ninh mạng: Do sự gia tăng hoạt động tội phạm mạng và sự lưu trữ phi tập trung dữ liệu, an ninh không gian mạng và Fintech được lồng vào nhau để đảm bảo hiệu quả.
Các Ứng Dụng Nổi Bật Của Fintech Trên Thị Trường Hiện Nay
Tiền Điện Tử – Crypto
Đồng tiền điện tử hay còn được biết đến với tên gọi là Bitcoin, đây là một trong những sản phẩm nổi bật trong ngành tài chính hiện nay.
Tiền điện tử hay tiền kỹ thuật số được phân cấp trao đổi trực tiếp bằng thiết bị kết nối Internet như điện thoại, máy tính hay máy tính bảng mà không cần qua một đơn vị tài chính trung gian nào cả.
Đồng Bitcoin hiện nay cũng có thể giao dịch chung giữa nhiều nước với nhau mà không thông qua ngân hàng hàng hay công ty/ đơn vị kết nối trung gian.
Thực tế hiện nay có rất nhiều sàn trên Internet dùng để mua bán tiền Bitcoin, nó được nhìn nhận như đồng tiền thực có giá trị lưu thông, giá trị thanh toán hoặc dự trữ. Đây chính là sản phẩm hay thành tựu nổi bật của công nghệ tài chính Fintech trong những năm gần đây.
Ví Điện Tử
Ví điện tử chính là một hình thức của một tài khoản điện tử, nó giúp người dùng có thể thanh toán tất cả các chi phí, hóa đơn thông qua mạng Internet.
Ví điện tử như một chiếc túi đựng tiền vô hình và được mã hóa trên thông quan một app điện thoại, từ đó người dùng ví có thể nhận tiền hay chuyển tiền cho bất kỳ ai bất kỳ đơn vị nào qua chính khoản của họ cung cấp chỉ cần có thiết bị kết nối Internet.
- Tại Việt Nam mọi người có thể biết đến một số ví điện tử nổi tiếng như: Momo, Payoo, ViettelPay, ZaloPay….
- Trên thế giới ví điện tử có chức năng thanh toán lớn nhất như: Paypal, Airpay, Google Wallet, ebay…mọi quốc gia có thể sử dụng nếu có nhu cầu mua sắm quốc tế, chuyển tiền quốc tế.
Dịch Vụ Vay Ngang Hàng P2p Lending
Fintech được ứng dụng trong vay vốn, tiên phong chính là Lending Club, sản phẩm này được ứng dụng tại một câu lạc bộ cho vay ở Mỹ.
Với mục đích đem đến khoản vay nhanh nhất, họ đã ứng dụng công nghệ vào vao vốn. Khi đó người vay có thể nhận đươc khoản vay mà không cần đến gặp mặt.
Đến nay hình thức này đã khá phổ biến ở tất cả mọi nơi trên thế giới thông quan các sản phẩm App vay tiền Online, vì vậy khi có nhu cầu vay vốn mọi người chỉ cần sử dụng 1 app hay 1 website bất kỳ, sau đó đơn vị app sẽ kết nối người vay với bên cho vay sau đó 2 bên thỏa thuận về điện kiện …
Mọi người hoàn toàn có thể chọn những app mình mong muốn để tiến hành chọn hạn mức, kỳ hạn và đăng ký hồ sơ ngay trên đó.
Chỉ trong thời gian ngắn nhất hệ thống sẽ duyệt khoản vay, tiền chuyển đến tài khoản ngân hàng và khi thanh toán mọi người có thể chuyển khoản online.
Ở Việt Nam hiện nay có rất nhiều đơn vị áp dụng cho vay tín dụng, tài chính thông qua app như: Doctordong, Vamo, Senmo, Robocash, Uvay, Zvay…Và hiện nay, không chỉ công ty tài chính mà các ngân hàng cũng bắt đầu thực hiện cho vay theo hình thức này.
Ví dụ: Với App vay tiền nhanh Doctordong, đây là ứng dụng này hỗ trợ vay online 100% không chỉ trên điện thoại mà ngay cả máy tính, hồ sơ đăng ký trực tuyến và được duyệt tự động không phải gặp mặt giúp người vay có được khoản vay nhanh chóng.
Việc vay online qua app giúp công ty cho vay có thể hỗ trợ tất cả mọi nơi không nhất thiết là phải xây dựng cơ sở chi nhánh khắp cả nước.
Hỗ Trợ Giao Dịch Chứng Khoán
Nếu như trước đây muốn giao dịch, mua bán chứng khoán mọi người phải đến trực tiếp tại các sàn giao dịch hoạch mua trực tiếp từ đơn vị bán thì giờ đây mọi thứ đã khác khi nhờ công nghệ Fintech.
Theo đó, những nhà đầu tư có thể tham gia mua bán cổ phiếu theo nhu cầu của mình mà chỉ với chiếc điện thoại hay máy tính kết nối mạng.
Đặc biệt những ai có nhu cầu đầu tư chứng khoán, mua bán thì có thể tiến hành trực tiếp mà không cần phải qua môi giới.
Dịch Vụ Internet Banking – Chuyển Tiền Online
Với ngày trước, mọi giao dịch đều phải thực hiện trực tiếp ở ngân hàng khi thực hiện giao dịch chuyển tiền hay nhận tiền.
Muốn chuyển tiền cho ai đó bạn phải mang tiền mặt đến ngân hàng hoặc chọn cách trích tài khoản ngân hàng bằng giấy ủy nhiệm chi ở các chi nhánh.
Tuy nhiên giờ đây nhờ công nghệ Fintech mà mọi người không cần mất thời gian điền giấy tờ ở ngân hàng chuyển tiền, các bạn có thể ngồi ở nhà đăng nhập ứng dụng chuyển tiền để chuyển bất kỳ ngân hàng nào hay bất cứ lúc nào.
Ứng dụng hiện nay mà ngân hàng áp dụng đó là Internet Banking ( Website) Mobile Banking ( app trên điện thoại) hoặc bank plus để chuyển tiền online nhanh chóng.
Ví dụ: Ứng dụng Mobile banking là một trong những ví dụ điển hình về công nghệ tài chính của ngân hàng, đó là một app do ngân hàng quản lý và hợp tác với các công ty Fintech để phát triển.
Thông qua ứng dụng này người sử dụng thẻ ATM có thể quản ký tài khoản của mình, xem lịch sử giao dịch, chuyển tiền cho số tài khoản, số điện thoại, số thẻ…một cách nhanh chóng và an toàn mà không cần đến ngân hàng.
Không chỉ vậy mà có thể nạp tiền điện thoại, thanh toán hóa đơn dịch vụ, sinh hoạt, mua vé máy bay, đặt phòng khách sạn.
Tác Động Của Fintech Đối Với Ngành Tài Chính
Hiện nay, Fintech có nhiều tác động lớn lên lĩnh vực tài chính như:
Fintech làm thay đổi các kênh phân phối cũng như các sản phẩm dịch vụ tài chính truyền thông.
Một trong những tác động lớn nhất của Fintech chính là ảnh hưởng lên các dịch vụ ngân hàng. Fintech hiện nay đang ngày một phát triển mạnh hơn, đặc biệt là trong mạng xã hội thời gian gần đây. Fintech đã tác động lên tất cả mọi sản phẩm như ngân hàng kỹ thuật số, mobile banking, tablet banking, các kênh bán hàng khác thông qua hệ thống internet,…
Fintech hỗ trợ tổ chức ngân hàng, tài chính không giấy
Fintech trở nên phổ biến nó sẽ trở thành một thách thức lớn đối với các ngành dịch vụ tài chính truyền thống. Nó làm giảm dần vai trò đối với các chi nhánh, đồng thời cạnh tranh với công nghệ tài chính hiện đại sẽ trở nên gay gắt hơn trong mọi định chế tài chính là liên quan.
Thị phần của ngân hàng sẽ có xu hướng giảm bớt để nhường cho công ty FIntech phát triển
So với sự phát triển của dịch vụ tiền ảo Bitcoin thì hực trạng ngân hàng hiện nay hoàn toàn đứng ngoài cuộc. Hệ thống tiền tệ mới sở hữu quy mô ngày càng lớn mạnh hơn trong phạm vi toàn cầu.
Nhân lực trong lĩnh vực ngân hàng tài chính sẽ có sự thay đổi
Các công nghệ sẽ được dự đoán để thay thế cho một lượng lớn các nhân lực từ những tổ chức cá nhân bảo hiểm, tài chính, công ty chức khoán và ngân hàng, thay vào đó, mọi nhu cầu về nguồn nhân lực có chất lượng cao sẽ được chú trọng hơn.
Các ứng viên sẽ được để ý là những người giỏi cả công nghệ thông tin lẫn các chuyên môn nghiệp vụ trong ngành tài chính.
Vai Trò Của Fintech 4.0 Trong Thời Đại Mới
Fintech hiện nay là một trong những thành công dẫn đầu cho cuộc cách mạng 4.0. Nó mang đến cho con người rất nhiều tiện ích thông qua sự phát triển công nghệ toàn diện:
- Fintech đã làm thay đổi các kênh dịch vụ tài chính: Xu hướng phát triển mạnh mẽ của các kênh bán hàng qua internet. Đặc biệt ở dịch vụ ngân hàng như Mobilebanking, Ngân hàng Kỹ thuật số, Internet Banking,..v..v..
- Ứng dụng được công nghệ hiện đại cao vào mọi lĩnh vực: Big Data là một ví dụ cụ thể giúp phân tích hành vi của khách hàng giảm chi phí nhưng đem lại hiệu quả, nâng cao chất lượng dịch vụ
- Thay đổi thị trường lao động trong lĩnh vực tài chính: Nhu cầu về nguồn nhân lực chất lượng cao sẽ gia tăng để đáp ứng cả về chuyên môn tài chính lẫn công nghệ thông tin.
Các Công Ty Fintech Tại Việt Nam Hiện Nay
Phần lớn các công ty ứng dụng Fintech tại Việt Nam đều có vốn đầu tư nước ngoài, theo thống kê năm 2019 Việt Nam có khoảng:
- 155 công ty hoạt động có ứng dụng lĩnh vực Fintech.
- 37 công ty hoạt động mảng thanh toán.
- 22 công ty hoạt động lĩnh vực BLockchain, Crypto & Remittance.
- Hơn 25 công ty lĩnh vực cho vay nhanh.
Công Ty Ứng Dụng Fintech Trong Lĩnh Vực Thanh Toán
- Công ty cổ phần giải pháp thanh toán Việt Nam – Vnpay
- Công ty cổ phần dịch vụ di động trực tuyến – Momo
- Công ty cổ phần dịch vụ trực tuyến Cộng đồng Việt – Payoo
- Công ty cổ phần Zion – Zalopay
- Công ty cổ phần và công nghệ dịch vụ Moca
Công Ty Ứng Dụng Fintech Trong Lĩnh Vực Vay Vốn
- Công ty Doctor Đồng
- Công ty Robocash
- Công ty Cashwagon
- Công ty Lenbox
- Công ty LendTop
- Công ty Vamo
- Công ty Tamo
- Công ty Tima
- Công ty Avay
Tổng Kết
Hy vọng đên đây với những chia sẻ này các bạn đã hiểu Fintech là gì? Chắc chắn Các bạn đã hiểu hơn về công nghệ tài chính này để hỗ trợ cho công việc, nhu cầu của mình hàng ngày.
Việc nắm rõ kiến thức giúp người tiêu dùng tiện lợi hơn, nhanh chóng hơn đồng thời có thể nắm bắt các vấn đề theo xu hướng, nhu cầu của xã hội.
Tìm hiểu thêm:
Đáo hạn là gì? Kiến thức về đáo hạn từ A – Z
Tất toán là gì? Các loại tất toán hiện nay
Chứng chỉ tiền gửi là gì? Các thông tin quan trọng cần biết
OTP là gì? Những thông tin quan trọng cần biết về mã OTP
Token là gì? Cách sử dụng Token an toàn
Bài viết được biên tập bởi: FintechAZ.com
